Istotą reprezentacji jest działanie w imieniu osoby, która jest reprezentowana w imieniu innej osoby. Prawnik wyraża wolę w imieniu osoby reprezentowanej ze skutkiem dla niego.
Przedstawiciel ustawowy
Przedstawiciel prawny może działać zarówno po stronie aktywnej, jak i pasywnej. Różnica polega na tym, że pełnomocnik prawny pozwanego działa w jego miejsce, jeżeli pokrzywdzony nie jest w stanie zapobiec, podczas gdy pełnomocnik prawny pozwanego działa w imieniu pozwanego obok pozwanego. Przedstawiciel ustawowy pokrzywdzonego może wystąpić, jeżeli pokrzywdzony nie może podjąć osobistej czynności, ponieważ jego czyn jest prawnie wykluczony lub zasadniczo niemożliwy. Przedstawiciel prawny poszkodowanego może zamiast tego podejmować wszelkie czynności procesowe, które wywołują wobec niego skutki prawne.
Oskarżony może mieć przedstawiciela ustawowego po stronie biernej, jeżeli jest osobą niepełnoletnią, poniżej 17 roku życia lub niezdolną do działania. Pełnomocnik pozwanego może:
– obok oskarżonego
– wyłącznie na jego korzyść wszelkie czynności procesowe, w tym składanie odwołań, składanie wniosków i wyznaczanie obrońcy.
Adwokat Obrońca – Adwokat Obrońca to podmiot, którego zadaniem jest udzielanie oskarżonemu profesjonalnej pomocy poprzez doradztwo i wykonywanie czynności w jego imieniu. Prawo postępowania karnego przewiduje jedynie obronę prawną, tzn. H. Obrońcą może być wyłącznie osoba uprawniona zgodnie z przepisami ustawy o adwokaturze. Obrońcą nie może być żadna inna osoba, nawet osoba najbliższa oskarżonemu, która nie figuruje na liście adwokatów. Zaniedbanie obowiązków obrońcy nie może szkodzić oskarżonemu. Prawnik zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszystkiego, czego dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej. W wąsko określonych przypadkach prawo przewiduje, że prawnik m.in. H. domaga się wykonania czynności przez prawnika. Odwołanie od wyroku sądu rejonowego, które nie zostało wydane przez prokuratora, powinno być sporządzone i podpisane przez adwokata.
Pełnomocnik – Pokrzywdzony może w postępowaniu przygotowawczym powołać adwokata, a w postępowaniu sądowym powoda prywatnego, posiłkowego lub cywilnego. Pośrednikiem może być adwokat lub radca prawny.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Zadaniem Rzecznika Praw Obywatelskich jest obrona interesu publicznego i ogólnego. Dopiero istnienie takiego interesu przesądza o dopuszczalności skargi w postępowaniu. Prelegentem może być państwo lub instytucja społeczna. Pełnomocnik ds. interesu publicznego jako urzędnik państwowy działa w imieniu agencji rządowej. Jeśli jest delegatem do organizacji społecznej, działa w imieniu tej organizacji.
Przedstawiciel społeczny
Przedstawiciel społeczny może występować tylko w postępowaniu sądowym. Zgłaszając swój udział w postępowaniu karnym, organizacja społeczna wyznaczy przedstawiciela do ich reprezentowania. Prawnik powinien udzielić pisemnego pełnomocnictwa. Uprawniony do wysłuchania przedstawiciel organizacji społecznej może pisemnie ustosunkować się do procedury i składać wnioski. Potrafi przemawiać jako część przemówień partyjnych. Nie może jednak kwestionować orzeczeń wydanych w postępowaniu.
Prokurator w procesie adhezyjnym
Prokuratura może, jeżeli jest to konieczne według własnego uznania ze względu na interes publiczny, wytoczyć powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub jego zastępcy w terminie do wszczęcia postępowania cywilnego lub wesprzeć powództwo tych osób. Zasadność jego działalności opiera się na interesie publicznym, dlatego prokurator występuje tu jako rzecznik interesu publicznego.
Rzecznik praw obywatelskich
Rzecznik Praw Obywatelskich chroni prawa i wolności obywateli określone w Konstytucji RP i innych przepisach prawa.