Prawne regulacje w sferze telekomunikacji i przepływu informacji

praca dyplomowa z początku wieku

Po roku 1989 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej rozpoczął prace nad regulacja prawa dotyczącego sektora informacji i telekomunikacji. Prace te miały na celu zbliżenie polskiego ustawodawstwa do standardów europejskich w tym zakresie.

Do najważniejszych aktów prawnych w tej dziedzinie należały wtedy następujące akty:

  1. Ustawa z dnia 23 listopada 1990 o łączności ze zmianami w 1995 roku(17),
  2. Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 o radiofonii i telewizji(18),
  3. Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 31 maja 1993 w sprawie określania systemów telekomunikacyjnych, zakładanych i użytkowanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej(19),
  4. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych(20),
  5. Oświadczenie Rządowe z dnia 9 czerwca 1994 w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolita Polska konwencji i telewizji ponadgranicznej, sporządzone w Strasburgu dnia 5 maja 1989 roku(21),
  6. Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 19 stycznia 1996 roku w sprawie struktury organizacyjnej oraz szczegółowego zakresu działania Państwowej Inspekcji Telekomunikacyjnej i Pocztowej(22),
  7. Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 12 lipca 1996 roku w sprawie nadania statusu Państwowej Agencji Radiotelekomunikacyjnej(23),
  8. Rządowy projekt ustaw o ochronie danych przyjęty przez Rade Ministrów 29 sierpnia 1997(24).
  9. Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 9 października 1999 roku w sprawie ogólnych warunków przyłączenia sieci telekomunikacyjnych oraz zasad rozliczeń(25).

Najważniejszym aktem jest Ustawa o radiofonii i telewizji z 1992 roku. Ustawa ta reguluje zasady dostępu obcego kapitału(26), chroniąc polski przemyśl kinematograficzny i sztukę. Wprowadza pewne ograniczenia, dotyczące m.in. poszanowania wartości chrześcijańskich i polskiej racji stanu. Wśród wielu jej pozytywów zawiera jednak uregulowania wymagające weryfikacji i dopracowania legislacyjnego.

W polskim ustawodawstwie dotyczącym telekomunikacji i przepływu informacji widocznych jest wiele problemów wspólnych z krajami zaawansowanymi (brak integracji miedzy powyższymi dziedzinami), lecz również wiele braków ustawodawczych, z którymi kraje zachodnie dawno już się uporały (niedostateczne wspieranie konkurencji, sztuczne podtrzymywanie monopolu telekomunikacji). Prawo polskie nie jest przygotowane na nadużycia finansowe, brakuje precyzyjnego określenia nowych przestępstw i sposobów ścigania ich. Ochrona danych osobowych nie jest skuteczna, często chroni przestępców a nie obywateli. Udoskonalenie prawa jest sprawa wyjątkowo pilna, zwłaszcza, ze chcemy dorównać naszym europejskim sprzymierzeńcom.

Dotychczasowe rozważania prowadza do wniosku, ze istnieje potrzeba upowszechniania wiedzy o tym, ze teleinformatyka to dziedzina, od której zależy polskie jutro. Jednocześnie jest to szansa zmniejszenia luki cywilizacyjnej miedzy naszym krajem a krajami zaawansowanymi technologicznie. Elita światowa zmierza w stronę społeczeństwa informacyjnego, tam tez powinna dążyć Polska. Szczególnie ze kwestie związane z szeroko pojęta dziedzina teleinformacyjna mogą stać się niedługo jednym z podstawowych tematów rokowań dotyczących integracji Polski z Unia Europejska. Kraj integrujący się z Unia winien reformować systemy telekomunikacyjne i informatyczne zgodnie z jej standardami.

Przygotowanie społeczeństwa polskiego do nadejścia ery informacyjnej, wymaga wprowadzenia efektywnego kształcenia teleinformatycznego w szkołach podstawowych, średnich oraz wyższych. Wyraźnie daje się zauważyć skromny zasób wysoko wykształconej kadry informatycznej. Niskiego poziom edukacji i brak kontroli nad rozwojem Przemyślu teleinformatycznego zagrozić może tożsamości kulturowej Polski.

Telekomunikacja bowiem służy kulturze, ale przede wszystkim kulturze masowej. Napływ „kiczowatej produkcji” ze świata ograniczy polska twórczość. Oczywiście konkurencja jest potrzebna, jednak, brak jakiejkolwiek kontroli nad nią spowodować może wygrana niskiej kultury wspieranej wysoka technika. Kultura polska wymaga istotnego wsparcia w zakresie dostępu do nowoczesnych mediów. Społeczeństwo, które przez wiele lat utrzymywało się wyłącznie dzięki tożsamości kulturowej, czuje pragnienie zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych. Stad tak wielki sukces komercjalizmu w Polsce. Przestrogi przed niszczeniem kultury humanistycznej w Polsce przez fascynacje nowinkami cywilizacyjnymi nie będą skuteczne w społeczeństwie, w którym właśnie tego rodzaju towary były dobrem deficytowym. Można pokusić się o stwierdzenie, ze wszyscy Polacy czuja przymus dostosowania się do poziomu państw Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych i osiągnięcia pewnego minimum materialnego. Dotyczy to miedzy innymi nasycenia potrzeb społeczeństwa dotyczących posiadania tak banalnego urządzenia jak telefon.


Przypisy do rozdziału

(1) Goban-Klas T., Społeczeństwo informacyjne. Szanse, zagrożenia, wyzwania, Warszawa 1996, s.124.

(2) Wierzbicki P., Polska na rozstajach historii. Szanse i zagrożenia integracji ze społecznością euroatlantycka w obliczu wyzwań społeczeństwa informacyjnego, Warszawa 1997.

(3) warunki te zostały wysunięte przez Danie, Norwegię i Irlandię.

(4) Goban-Klas T., op.cit., s. 123.

(5) Corocznie organizowanych jest wiele imprez targowych, m.in. Komputer Expo, ComNet 95, Info-Festiwale.

(6) W tym najstarsze Polskie Towarzystwo Informatyczne i Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Najnowsze to Stowarzyszenie Polski Rynek Oprogramowania, Polskie Stowarzyszenie Internetu oraz Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji.

(7) M.in. Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita, Sztandar Młodych.

(8) Większość gazet posiada swoje odpowiedniki on-line: Rzeczpospolita (moim zdaniem najlepszy, z możliwością przeglądania archiwalnych numerów i profesjonalna wyszukiwarka), Gazeta Wyborcza, Polityka, wiele gazet finansowych i bankowych.

(9) Jednym z nich był Ryszard Kajkowski, który na początku lat 1980-tych sprowadził jeden z pierwszych komputerów Apple i założył pierwsza polska firmę software’owa.

(10) Dane o sieci EARN i NASK za: Goban-Klas T., Społeczeństwo informacyjne: szanse, zagrożenia, wyzwania., Warszawa 1996.

(11) przyp. aut.. oczywiście mam na myśli organizacje rządowe i ośrodki naukowo-badawcze.

(12) z Biura Informatyki URM-u, Biura Prasowego Rządu.

(13) Goban-Klas T., op.cit.., Warszawa 1996, s. 113.

(14) ibidem, s. 124.

(15) Goban-Klas T., op.cit., s. 125.

(16) załączniki nr 7-15.

(17) Dzienniku Ustaw z 1995 roku, nr 117, poz. 564, tekst jednolity.

(18) Dziennik Ustaw z 1993 roku, nr 7, poz. 34.

(19) Dziennik Ustaw z 1993 roku, nr 63, poz. 302.

(20) Dziennik Ustaw z 1994 roku, nr 24, poz. 83.

(21) Dziennik Ustaw z 1995 roku, nr 32, poz. 161.

(22) Dziennik Ustaw z 1996 roku, nr 12, poz. 70.

(23) Dziennik Ustaw z 1996 roku, nr 95, poz. 436.

(24) Dziennik Ustaw z 1997 roku, nr 133, poz. 883.

(25) Dziennik Ustaw z 1999 roku, nr 79, poz. 897.

(26) prawa do nadawania na teren Polski oraz warunki dotyczące udziału polskich programów w transmisji.